Dünyanın en eski Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarından biri ...


Moody's, 
(Moody's Investor Service Inc.- ABD 1909).  
Fitch, 
(Fitch Ratings Ltd. - 1922).

Standasrd & Poor's,
(Standards and Poor's Corp. - 1923).

Bir kişi, şirket, ülke kredi itibarının belirlenmesinde esas kıstas kredi derecelendirme veya kredi değerlendirme yoluyla yapılmaktadır. Çok eskiden beri uygulanan bu uygulamalar bir çok ülkenin ve ya şirketin geleceği istikbali belirlenmektedir. 

Şirket veya ülkenin iflasına kadar giden bu klasmanda belli başlı kuruluşlar genelde aynı kanıya ulaşmaktadırlar. Tüm bu işler için belirlenen firmalar bir ücret almakta ve para kazanmaktadırlar. Kredi derecelendirme kuruluşları, şirketin çıkardığı her bir tahvil için ücret almaktadır.Buna yıllık ücretleri ve izleme ücreti de dahil edildiğinde bu kuruluşların kazançları yüksek rakamlara ulaşmaktadır. Türkiye'de derecelendirme faaliyetinde bulunması için kurulca kabul edilen uluslararası derecelendirme kuruluşları ile çalışmaktadır.

Analizlerde Ülkelerdeki değerlendirmelerde riskleri aşağıdaki gibi değerlendirir.
Politik risk  (politik sistem, dış borçlar, sosyal bünye) ve  ekonomik risk (borç yükü, döviz rezervi, ödemeler dengesi esnekliği, ekonominin yönetimi,ekonominin geleceği) olarak inceler.
Kredi notunun önemi; Halka Açılmalarda ( ulusal ve uluslararası ) kullanılabilecek en etkili yöntemdir.


    Dünyanın önde gelen derecelendirme (rating) kuruluşları şunlardır ;
    • Moody’s, (Moody’s Investor Service Inc.- ABD 1909). 110 ülke, 12.000 ihracatçı firma, 25.000 kamu finansmanı ihracatçısı ve 106.000 yapılandırılmış finansman tahvilinden fazlasını kapsayan borçları, kredi notlarını ve yapılandırmayı takip ve izliyor.
    • Fitch, (Fitch Ratings Ltd. – 1922).
    • Standasrd & Poor’s (Standards and Poor’s Corp. – 1923).
    • Canadian Bond Rating Service, (Kanada 1972).
    • Thomson Bank Watch,(ABD 1974)
    • Japanese Bond Rating Institute, (Japonya 1977).
    • Dominion Bond Rating Service,(Kanada 1977).
    • IBCA,(İngiltere 1978).
    • Duff and Phelps Credit Rating, (ABD 1980).
    • Japanese Credit Rating Agency,(Japonya 1985).
    • Nippon Investor Service. (Japonya 1985).
      Türkiye’de kurulan ve derecelendirme faaliyetinde bulunmak üzere Kurulca yetkilendirilen derecelendirme kuruluşları;

      1- Fitch Ratings Finansal Derecelendirme Hizmetleri A.Ş.
      2- JCR Avrasya Derecelendirme A.Ş.
      3- TCR Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme A.Ş.
      4- Saha Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri A.Ş.
      5- Kobirate Uluslararası Kredi Derecelendirme ve Kurumsal Yönetim Hizmetleri A.Ş.
      6- TURKRATING İstanbul Uluslararası Derecelendirme Hizmetleri A.Ş.


      AAA, Aa1, Aa2, Aa3, A1, A2, A3, Baa1, Baa2, Baa3, Ba1, Ba2, Ba3, B1, B2, B3, Caa1, Caa2, Caa3, Ca, C. olduğu gibi iyiden kötüye doğru değerlendirme yapılmaktadır. Kuruluşlara göre  not skalaları farklılık gösterebilir. Bu bahis aşağıda gösterilmiştir.
       
      Kredi derecelendirme kuruluşlarının not skalaları aşağıda gösterilmiştir.

      Moody's
      S&P
      Standasrd & Poor's
      Fitch
      ANLAMI VE YORUMLANMASI
      Uzun vadeli
      Kısa vadeli
      Uzun vadeli
      Kısa vadeli
      Uzun vadeli
      Kısa vadeli
      Aaa
      P-1
      AAA
      A-1+
      AAA
      F1+
      En yüksek dereceli.
      Anapara ve faiz ödemelerinde çok güçlü bir kapasiteyi 
       gösterir. Verilebilecek en yüksek nottur. Yatırım yapılabilir.
      Aa1
      AA+
      AA+
      Yüksek dereceli.
      Bu derece yüksek kaliteli tahvillere verilir. Ana para ve faiz ödemelerinde güçlü bir kapasiteyi belirtir.
      Aa2
      AA
      AA
      Aa3
      AA-
      AA-
      A1
      A+
      A-1
      A+
      F1
      Üst orta sınıf.
      Bu tahviller bir çok lehte yatırım tutumuna sahiptir. Ancak olumsuz ekonomik değişikliklere karşı temkinli olunması gerektiğini gösterir.
      A2
      A
      A
      A3
      P-2
      A-
      A-2
      A-
      F2
      Baa1
      BBB+
      BBB+
      Alt orta sınıf.
      Bu nota sahip tahviller ana para ve faiz ödemelerinde 
      uygun bir kapasiteye sahip olunduğunu fakat olumsuz
       ekonomik koşullarda ödemelerde gecikme riskinin 
      göz önüne alınması gerektiğini gösterir.
      Baa2
      P-3
      BBB
      A-3
      BBB
      F3
      Baa3
      BBB-
      BBB-
      Ba1
      Not prime
      BB+
      B
      BB+
      B
      Yatırım yapılamaz. Spekülatif seviye.
      Tahvillerin ana para ve faiz ödemelerinde sadece ılımlı bir korumaya sahip olduğunu gösterir.
      Ba2
      BB
      BB
      Ba3
      BB-
      BB-
      B1
      B+
      B+
      Son derece spekülatif.
      Genel olarak zayıf karekterli tahvillerdir. Geri ödemelerde 
      riskin fazla olduğunu gösterir.
      B2
      B
      B
      B3
      B-
      B-
      Caa1
      CCC+
      C
      CCC
      C
      Taahhütleri karşılamama riskinin çok yüksek olduğu
       durumlar.
      Önemli riskler
      Zayıf kalitedeki ihraçlardır. Risk yüksektir.
      Caa2
      CCC
      Büyük ölçüde spekülatif.
      Oldukça yüksek risk içerdiğini gösterir.
      Caa3
      CCC-
      Kurtarılması beklenen, iflasa yakın.
      En düşük tahvil kalitesine verilen nottur. Yatırımcıların üstlendiği riskin çok yüksek olacağını belirtir.
      Ca
      CC
      C
      C
      D
      -
      DDD
      -
      İhraç edilen tahvillerin geri ödemelerinin
       yapılamayacağını gösterir.
      İflas, Default.
      Verilebilecek en kötü nottur. Geri ödemelerin olanaksız olduğunu gösterir. Yükümlülüğünü yerine getiremez.
      -
      DD
      -
      D