Halk dilinde mart ayına verilen ad ...

Akaray,

Mart ayı, (Latince Martius).

Yılın üçüncü ayı.

Diğer aylar;

Ocak ayı, Zemheri.

Ocak, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 1. ayı olup 31 gün çeker. Türkiye'de, Atatürk devrimine değin Arapça' da "ocak" anlamına gelen "kânûn" sözcüğünden Kânûn-i Sani, Kanunisani, Kanunusani, Kânunusaniolan ayın adı Cumhuriyet'ten sonra İkinci Kânun, İkincikânun olarak kullanıldı, 10 Ocak 1945'te kabul edilen 15 Ocak 1945'te yürürlüğe giren ve dört ayın adlarını değiştiren yasa ile ayın adı Ocak yapıldı. Adı, eski Türkçede şimdi yerine Farsça ateş sözcüğünü kullandığımız od sözcüğünden gelmektedir. Bir kökten "odun" sözcüğü de "ateşte yanan" demektir. Zemheri ayıdır.

Şubat ayı, Gücük.

Şubat, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 2. ayı olup bazı yıllar 28, bazı yıllarda ise 29 gün çeker. Yılın rakamı dört ile kesirsiz bölünebiliyorsa (100 ile bölünebilip 400 ile bölünemeyen yıllar hariç) o yıl artık yıldır (366 günlü yıl) ve o yıl Şubat ayında 29 gün vardır. Şubat ayı tüm diğer yıllarda 28 gün çeker. Süryanice şabat sözcüğünden Türkçeye geçmiştir. Gücük ay da denir.

Mart ayı, Akaray.

Mart, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 3. ayı olup 31 gün çeker. Eski Roma’da Mart ayının adı, Roma Savaş Tanrısı "Martius" idi ve bu ayın savaşa başlamak için şanslı bir zaman olduğu kabul edilirdi. Ocak ve Şubat ayları, savaşmak için uygun olmadıklarından Roma takviminin ilk ayı Mart idi. Julius Caesar’ın M.Ö. 45 yılındaki takvim reformundan sonra yıl, 1 Ocak’ta başlatıldı.

Buna rağmen pek çok ülkede, yılın Mart ayı ile başlaması geleneğine devam edildi. 1 Ocak, yeni yılın ilk günü olarak Fransa’da 1564 de resmileşti.

Nisan ayı, Abrul.

Nisan, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 4. ayı olup 30 gün çeker. Nisan sözcüğünün, Arapça (nisan), Süryanice (nisanna), Sümerce (nisag = ilk meyveler), Akadca (nisānu) ve İbranice (nîsān) sözcüklerinden alındığı söylenebilir. Abrul ayı da denir.

Mayıs ayı, Mayıs.

Mayıs, Gregoryen Takvimi' ne göre yılın 5. ayı olup 31 gün çeker. Mayıs adı, Roma bereket Tanrıçası Bona Dea ile birlikte tanımlanan, Yunan Tanrıçası "Maia'nın ayı" anlamında Latince maius mensis'ten gelmektedir.

Haziran ayı, Kiraz.

Haziran, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 6. ayı olup 30 gün çeker. Süryanice sıcak anlamına gelen "hazıran" sözcüğünden alınmıştır. Haziran ayının İngilizce karşılığı olan June, Jüpiter' in karısı, Roma tanrıçası Juno' dan gelmektedir. Kiraz ayı denir.

Temmuz ayı, Orak.

Temmuz, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 7. ayı olup 31 gün çeker. Turanca "tamu-z" "çok sıcak, cehennem" sözcüğünden, Sümerce/Sumarca/Sümmerce/Suomerce bereket tanrısının bir adı olan "dummuzzi" sözcüğünden gelme Süryanca/Süryanice "temmuz" sözcüğü aynen Türkçeye geçmiştir. Türkçe'de bu aya "Orak ayı" ya da "Ot ayı" denir.

Agustos ayı, Bozay,

Ağustos, augustus Latince,. Halk dilinde Bozay, Harman ayı, Lobut ayı,. Yılın 31 gün süren sekizinci ayı. Ağustos, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 8. ayı olup 31 gün çeker. Türkçe'de bu aya "Harman ayı", "Lobut ayı" da denir. Kimi yerlerde bu ay için "Temmuz" ayı gibi "Orak ayı" dendiği de olur. Bozay, Ağustos ayı da denir.

Eylül ayı, İlkgüz.

Eylül, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 9. ayı olup 30 gün çeker. Arapça eylûl, Süryanice "üzüm" anlamındaki aylûl'den (üzüm ayı) gelmektedir. Hristiyan Türkler bu aya "İstavroz ayı", "Haç ayı" ya da Karadeniz'de değiştirilerek "İstavrit ayı" derler. Eylül adının İngilizce karşılığı olan "September", Latince 7 anlamına gelen "septem" den gelir. Hac Ayıdır.

Ekim ayı, Ortagüz,

Ekim, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 10. ayı olup 31 gün çeker.Türkiye'de, Atatürk devrimine değin Sümer-Babil-İbrani-Süryani-Arami ad Tişri den gelme Teşrin-i Evvel olan ayın adı Cumhuriyet'ten sonra da İlk Teşrin, İlkteşrin ya da Birinci Teşrin, Birinciteşrin olarak kullanıldı, 10 Ocak 1945'te kabul edilen 15 Ocak 1945'te yürürlüğe giren ve dört ayın adlarını değiştiren yasa ile ayın adı Ekim yapıldı. Avara ay denir.

Kasım ayı, Songüz,

Kasım, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 11. ayı olup 30 gün çeker. Türkiye'de, Atatürk devrimine değin Sümer-Babil-İbrani-Süryani-Arami Tişri den gelme ad ile Teşrin-i Sani olan ayın adı Cumhuriyet'ten sonra İkinci Teşrin, İkinciteşrin olarak kullanıldı, 10 Ocak 1945'te kabul edilen 15 Ocak 1945'te yürürlüğe giren ve dört ayın adlarını değiştiren yasa ile ayın adı Kasım yapıldı. Koç Ayı denir.

Aralık, Karakış.

Aralık, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 12. ve son ayı olup 31 gün çeker. Türkiye'de, Atatürk devrimine değin Arapça'da "ocak" anlamına gelen "kânûn" sözcüğünden Kânûn-i Evvel, Kanunuevvel, Kanunievvel, Kânunuevvel olan ayın adı Cumhuriyet'ten sonra İlk Kânun, İlkkânun olarak kullanıldı, 10 Ocak 1945'te kabul edilen 15 Ocak 1945'te yürürlüğe giren ve dört ayın adlarını değiştiren yasa ile ayın adı Aralık yapıldı. Karakış ayı denir.

Fransızca Aylar;